Coface: Panorama upadłości firm w Europie Środkowo-Wschodniej

Grzegorz Sielewicz, główny ekonomista Coface w Regionie Europy Centralnej
Grzegorz Sielewicz, główny ekonomista Coface w Regionie Europy Centralnej

Spadek liczby niewypłacalnych przedsiębiorstw w 2016 roku, przy jednoczesnym pogorszeniu sytuacji w sekatorze budowlanym

  • Liczba niewypłacalnych firm spadła o 14 proc. w 2015 r. i o 6 proc. w 2016 r.
  • Dynamika jest bardzo zróżnicowana: od spadku liczby postępowań upadłościowych o 35,6 proc. w Bułgarii, poprzez ich niewielki wzrost o 2,6 proc. w Polsce aż do gwałtownego wzrostu o 56,9 proc. na Węgrzech
  • Branża budowlana wciąż wśród sektorów z największą liczbą upadłości
  • Coface przewiduje, że liczba niewypłacalnych firm w analizowanym regionie zmniejszy się o 3,9 proc. w 2017 r. i o 2,3 proc. w 2018 r.

W 2016 roku Coface odnotował dalszy spadek liczby niewypłacalnych firm w regionie Europy ŚrodkowoWschodniej – o  6 proc., po spadku o 14 proc. w 2015 roku. W ciągu ostatniego roku sześć podmiotów na tysiąc ogłosiło upadłość. Poprawa tej sytuacji wynikała ze sprzyjających warunków makroekonomicznych, głównie dzięki pozytywnej sytuacji na rynku pracy, charakteryzującej się niższą stopą bezrobocia i wzrostem płac. Mimo to w większości krajów liczba upadłości nadal nie wróciła do poziomu sprzed kryzysu z 2008 roku. Rumunia i Słowacja to jedyne kraje, w których odnotowano niższy poziom niewypłacalności przedsiębiorstw niż ten przed kryzysem.Panorama upadłości dla Europy Środkowo-Wschodniej

W czternastu państwach Europy Środkowo-Wschodniej objętych analizą dynamika jest znacznie zróżnicowana. W ośmiu z nich odnotowano spadek liczby niewypłacalnych firm w 2016 r. Największy spadek miał miejsce w Bułgarii – zmniejszenie liczby postępowań o 35,6 proc. i prawie żadnej upadłości w sektorze farmaceutycznym, informatycznym i edukacji. Z drugiej strony na Węgrzech liczba niewypłacalnych przedsiębiorstw wzrosła o 56,9 proc. w porównaniu do roku ubiegłego, na Litwie zaś odnotowano ich wzrost o 35,2 proc. W przypadku Węgier wzrost ten był głównie spowodowany zwiększeniem liczby firm objętych postępowaniem ex officio (były ledwo zauważalne w statystykach z 2015 r.). Dane statystyczne Litwy są wynikiem przeprowadzonego procesu usuwania z rejestru firm, które w rzeczywistości były już niewypłacalne od jakiegoś czasu. W Polsce odnotowano nieznaczny wzrost (2,6 proc.) liczby postępowań. Na dane statystyczne dotyczące niewypłacalności firm wpłynęły zmiany prawne wprowadzone w 2016 roku, mające na celu uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji.

Sektor budowlany z największą liczbą upadłości

Analiza sektorowa wskazuje, że chociaż w 2016 r. sytuacja niektórych branż uległa znacznej poprawie, to występują też takie, w których odnotowano spore problemy z płynnością. Mimo zróżnicowania wskaźników w poszczególnych krajach, można było zauważyć pewne wspólne tendencje w analizowanym regionie. Warunki gospodarcze dla sektora budowlanego były wyjątkowo niekorzystne. Na gospodarkę państw Europy Środkowo-Wschodniej wpływ miało przestawienie na nowy budżet unijny oraz spadek inwestycji w 2016 r., przy jednoczesnym obniżeniu wzrostu PKB (spadek z 3,5 proc. w 2015 r. do 2,9 proc. w 2016 r.). Biorąc pod uwagę produkcję budowlaną, w większości krajów odnotowano znaczny spadek aktywności, co doprowadziło do pogorszenia warunków płynności dla firm tego sektora. W przypadku niektórych państw, takich jak Estonia, Węgry czy Rosja, niewypłacalność przedsiębiorstw budowlanych stanowiła ponad 20 proc. wszystkich postępowań.

Pozytywne trendy na najbliższe lata

Coface przewiduje, że liczba niewypłacalnych firm w Europie Środkowo-Wschodniej będzie wciąż maleć o 3,9 proc. w 2017 r. i następnie o 2,3 proc. w 2018 r. Zwiększenie tempa wzrostu PKB i odbicie w inwestycjach dobrze wróży przedsiębiorstwom – podkreśla Grzegorz Sielewicz, Główny Ekonomista w Regionie Europy Środkowo-Wschodniej. – Nowa fala projektów infrastrukturalnych, stabilny wzrost konsumpcji gospodarstw domowych i rozwój rynków zagranicznych będą wspierać gospodarkę.

Odbicie w inwestycjach będzie szczególnie korzystne dla następujących sektorów: budownictwo, transport i produkcja maszyn, urządzenia budowlane oraz materiały budowlane.

Niemniej jednak niedobór siły roboczej nadal będzie stanowić przeszkodę dla rozwijających się firm. Wyzwaniem dla przedsiębiorstw mogą być również zmiany w gospodarce światowej i niepewność polityczna. Te ostatnie obejmują ewentualne negatywne następstwa Brexitu oraz inne niepokoje w Europie Zachodniej, takie jak trudne do przewidzenia wyniki wyborów we Włoszech.