Przed nami nowelizacja prawa konsumenckiego, którą zawdzięczamy implementacji trzech unijnych dyrektyw : Dyrektywy 2019/2161, potocznie nazywanej „Dyrektywą Omnibus”, Dyrektywy (UE) 2019/770 tzw. Dyrektywą Cyfrową oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/771 czyli Dyrektywą Towarową. W Polsce co prawda ich wdrożenie odbywa się z pewnym opóźnieniem, ale już dziś możemy stwierdzić, że będzie miało istotny wpływ na działalność przedsiębiorców, w szczególności tych, którzy swoje towary i usługi sprzedają konsumentom w Internecie.
Transparentność ukróci fałszywe obniżki cen
Nowe przepisy rozprawiają się z dość dobrze znaną konsumentom praktyką sztucznego zawyżania ceny tuż przed promocją, tak aby obniżka wydawała się klientom jeszcze bardziej atrakcyjna. Szczególnie wyraźnie widać ten problem w okresie słynących z wyprzedaży tzw. Black Friday i jego odpowiednika w e-commerce- Cyber Monday. Zgodnie z nowymi przepisami w każdym przypadku obok informacji o obniżonej, „promocyjnej” cenie będzie musiała zostać wskazana także informacja o najniższej cenie danego towaru lub usługi, obowiązującej w okresie ostatnich 30 dni przed obniżką. Może się również zdarzyć, że towar lub usługa zostały wprowadzone do sprzedaży w okresie krótszym niż 30 dni- wówczas należy wskazać informację o ich najniższej cenie, jaka obowiązywała w okresie od dnia wprowadzenia do sprzedaży do dnia obniżenia ceny. Wymóg będzie obowiązywał zarówno sklepy stacjonarne, jak i internetowe.
Niezastosowanie się do tego obowiązku będzie mogło zostać potraktowane jako wprowadzenie konsumentów w błąd i może skutkować dotkliwą karą finansową (nawet do 20 tys. złotych za każdy przypadek naruszenia).
Opinie – koniec z kupowaniem rekomendacji
Na decyzje konsumenta o zakupie danego produktu wpływa wiele czynników. Może to być atrakcyjna cena, wyjątkowa jakość, rozpoznawalna marka, czasem nawet praktyczne opakowanie. Coraz częściej jednak przy wyborze konkretnego towaru decydująca rolę odgrywają opinie i komentarze innych użytkowników danego produktu. Pozytywne recenzje stały się dla sklepów internetowych na tyle pożądanym dobrem, że wiele z nich decyduje się „pójść na skróty” i takie opinie zakupić.
W świetle nowych przepisów przedsiębiorca, który umożliwia dostęp do opinii i komentarzy konsumentów o produktach, będzie zobligowany do wykazania czy i jakie działania podejmuje, aby publikowane opinie pochodziły wyłącznie od konsumentów, którzy faktycznie zakupili dany towar. Nie wystarczy zatem samo stwierdzenie, że przedsiębiorca podejmuje jakieś działania weryfikujące, konieczne będzie ich wskazanie. Obowiązek ten należy potraktować jak najbardziej poważnie, ponieważ podanie nieprawdy może zostać potraktowane jako nieuczciwa praktyka rynkowa.
Nieuczciwą praktyką rynkowa mogą być również takie przejawy manipulowania rekomendacjami jak np. zlecenie innej osobie prawnej lub fizycznej zamieszczania nieprawdziwych opinii konsumentów, zniekształcanie opinii konsumentów, usuwanie czy ukrywanie niepochlebnych opinii.
Naruszenie tych zasad może skutkować nałożeniem przez Prezesa UOKIK kary w wysokości nawet do 10 % przychodów uzyskanych za poprzedni rok rozliczeniowy. Warto zatem prześwietlić system opiniowania produktów w swoim sklepie internetowym i zadbać o odpowiednią weryfikację rekomendacji.
To tylko niektóre spośród nowych rygorów mających wzmocnić ochronę konsumentów. Czy omawiane zmiany przyniosą przedsiębiorcom wyłącznie nowe obowiązki czy też pojawią się dla nich jakieś korzyści? Z pewnością implementacja dyrektyw ujednolici praktyki e-commerce w całej Unii, co będzie pomocne dla przedsiębiorców, pragnących rozszerzyć swoją działalność o zagraniczne rynki. Większa przejrzystość zakupów i uczciwe zasady opiniowania produktów przełożą się też na poziom zadowolenia klientów i wzmocnią ich zaufanie do sklepów internetowych.
Autor: Radca Prawny – Marlena Kwiatek, Kancelaria Chałas i Wspólnicy