Ministerstwo Rozwoju i Technologii zaprezentowało nową strategię rozwoju mieszkalnictwa pod nazwą „Klucz do mieszkania”. Program zakłada trzy główne filary: wsparcie mieszkalnictwa społecznego i komunalnego, rozwój własnościowego rynku mieszkaniowego oraz wprowadzenie instytucji inwestorów społecznych. Główne zmiany to zwiększenie finansowania dla gmin, ograniczenie możliwości wsparcia zakupu mieszkań na rynku wtórnym oraz nowe formy współpracy z inwestorami społecznymi.
Spis treści:
Więcej środków na mieszkalnictwo społeczno-komunalne
Jednym z najważniejszych założeń programu jest zwiększenie finansowania dla gmin na budowę i modernizację mieszkań społecznych i komunalnych. Minister rozwoju i technologii Krzysztof Paszyk podkreślił zmianę podejścia do mieszkalnictwa:
– Najwięcej środków budżetowych przeznaczymy na te gałęzie mieszkalnictwa, które zapewnią godne warunki życia dla osób, które nie mogą pozwolić sobie na zakup mieszkania na własność.
Według nowych zasad gminy będą mogły otrzymać bezzwrotne dotacje na budowę nowych mieszkań lub remont pustostanów, pokrywające nawet 80% kosztów inwestycji. Budżet na ten cel wzrośnie z 1 mld zł w 2024 roku do co najmniej 2,5 mld zł w 2025 roku. Dzięki temu planuje się sfinansowanie budowy lub modernizacji około 15 tysięcy mieszkań w ramach społecznych inicjatyw mieszkaniowych (SIM) oraz towarzystw budownictwa społecznego (TBS). W kolejnych latach środki mają być jeszcze większe.
Wsparcie mieszkalnictwa własnościowego – „Pierwsze klucze”
Polacy nadal chętnie inwestują w nieruchomości na własność, traktując je jako życiowy dorobek. Program „Pierwsze klucze” skierowany jest do osób, które nie posiadają własnego mieszkania ani domu i spełniają kryteria dochodowe. Aby ograniczyć nadużycia, program wyklucza zakup nieruchomości na rynku pierwotnym, czyli od deweloperów i flipperów. Wsparcie będzie dostępne tylko dla mieszkań i domów oddanych do użytku co najmniej pięć lat wcześniej, a ich dotychczasowy właściciel musi posiadać nieruchomość przez minimum trzy lata.
Program przewiduje także limity cen metra kwadratowego: 10 tys. zł w większości miast oraz 11 tys. zł w metropoliach takich jak Warszawa, Kraków, Gdańsk, Poznań i Wrocław. Gminy będą mogły dostosować limity cenowe do lokalnych warunków. W przypadku domów jednorodzinnych program umożliwia także wsparcie budowy metodą gospodarczą.
Inwestorzy społeczni jako nowy element rynku
Jednym z nowatorskich rozwiązań programu są „Inwestycje Pierwsze klucze”. Inwestorzy społeczni, tacy jak TBS-y, SIM-y czy spółdzielnie mieszkaniowe, będą mogli sprzedawać mieszkania z ograniczoną marżą – maksymalnie 25%. Oferta będzie skierowana wyłącznie do osób bez mieszkań, a wybór beneficjentów ma odbywać się na transparentnych zasadach. Jednocześnie inwestorzy będą zobowiązani do realizacji równoważnych inwestycji na tani wynajem lub w ramach spółdzielczych lokatorskich praw do lokalu.
Decydując się na sprzedaż mieszkań w ramach tego programu, inwestor zyska prawo do zarządzania częścią wspólną wspólnoty mieszkaniowej przez 10 lat. Rozwiązanie to opiera się na dotychczasowych doświadczeniach współpracy z TBS-ami, które realizowały już podobne projekty.
Dodatkowe działania wspierające seniorów i studentów
Ministerstwo Rozwoju i Technologii zapowiedziało także wprowadzenie rozwiązań mających na celu wsparcie osób starszych, niepełnosprawnych i studentów. Wśród nich znajdują się pierwszeństwo w wynajmie mieszkań komunalnych dostosowanych do potrzeb seniorów oraz możliwość przeprowadzki do takich lokali w zamian za wydzierżawienie gminie dotychczas zajmowanego mieszkania.
Dla studentów i młodych osób planowane jest wsparcie budowy i modernizacji akademików. Wysokość dotacji na te inwestycje może wynosić do 80% kosztów.
