Cena przygotowania tradycyjnych pierogów z kapustą i grzybami wraz z barszczem przed tegorocznymi świętami jest o 13 proc. wyższa niż rok temu. Tylko Brytyjczycy i Australijczycy notują w tym roku większy wzrost ceny swojego tradycyjnego świątecznego posiłku. Najdroższy obiad zjedzą natomiast Hiszpanie – wynika z badania przeprowadzonego w dwunastu krajach przez platformę inwestycyjną eToro.
eToro przeanalizowało ceny w lokalnych supermarketach tradycyjnych świątecznych potraw i odkryło, że typowy hiszpański obiad świąteczny składający się z faszerowanego indyka kosztuje 67,07 euro dla czteroosobowej rodziny, co oznacza wzrost o 2 proc. w porównaniu z rokiem ubiegłym. Tymczasem typowy rumuński posiłek, obejmujący sarmale z mamałygąi (to rumuński odpowiednik naszych gołąbków) kosztuje mniej niż 18,41 euro. Polska znajduje się w dolnej części stawki – nasze pierogi z kapustą i grzybami oraz barszcz czerwony (według przepisu znanej polskiej restauratorki Magdy Gessler) zajmują 9. miejsce pod względem ceny. Koszt przygotowania tego dania dla 4 osób wynosi 162 zł, czyli 37,5 euro.
Polskie rodziny czeka w tym roku największy wzrost kosztów przygotowania świątecznego posiłku od 2022 roku. Cena rośnie o 13 proc. w euro (ta waluta służy do porównania kosztów między państwami) oraz o 10 proc. w złotych. Dla porównania, w zeszłym roku wzrost wyniósł tylko 3,15 proc. w złotych. Tegoroczny wzrost jest znacznie wyższy niż nominalny wskaźnik inflacji, która w listopadzie wyniosła 4,6 proc. w ujęciu rocznym, oraz niż wzrost cen żywności, który osiągnął 4,8 proc. w ciągu roku. Polskie wzrosty cen są szczególnie zauważalne na tle spadków cen w wielu innych krajach.
Aktualne wyniki wskazują na znaczące zmiany w rankingach. Francuskie gospodarstwa domowe, które w zeszłym roku płaciły najwięcej za świąteczny obiad, w tym roku mogą spodziewać się znacznej obniżki cen – koszt świątecznego francuskiego posiłku z faszerowanym indykiem spadł do 58,60 euro, co stanowi 28 proc. mniej niż w 2023 roku. Niemieckie rodziny również cieszą się znaczną obniżką kosztów – o 17 proc. w porównaniu z rokiem ubiegłym staniała gęś z dodatkami.
Tymczasem brytyjskie rodziny odczują zaskakujący wzrost kosztów – cena indyka z dodatkami wzrosła o 36 proc., do 44,61 euro, z 32,80 euro w 2023 roku. To największy wzrost odnotowany w badaniu, co czyni w tym roku czyni brytyjski posiłek świąteczny najdroższym. Wzrost cen indyka jest związany ze zwiększonymi kosztami produkcji i presją inflacyjną, która wpływa na brytyjskich rolników.
Australijczycy również odczują wyższe ceny – koszt tradycyjnego świątecznego grilla wzrósł o 30 proc., do 50,35 euro. Wzrost cen dotyczy niektórych podstawowych produktów spożywczych jak np. chleb. Rosnący popyt na australijską wołowinę na rynkach międzynarodowych dodatkowo napędza domowe koszty.
W tym roku rodziny na całym świecie zdecydowanie doświadczają efektów zmian inflacji podczas przygotowań do świąt. Niestety w Polsce wzrost cen żywności nie odpuszcza, a znajdujemy się wśród krajów, które odczują mocny wzrost kosztów świątecznego posiłku. Wzrosty w Polsce nie są tak dramatyczne jak w Wielkiej Brytanii czy Australii, ale wciąż dotkliwe w okresie, gdy mocno rosną także koszty energii elektrycznej i ogrzewania.
Dane pokazują, że choć inflacja jest zjawiskiem globalnym, tempo wychodzenia z niej jest już znacznie bardziej lokalne. Okazuje się, że w Polsce odsunięcie urealnienia cen energii oraz podniesienia VAT-u na żywność na ten rok przeniosło najwyższy wzrost kosztów świątecznego posiłku z 2023 roku na 2024. To będzie mocno odczuwalne podczas tegorocznych świąt.
Tabela: Koszty świątecznego obiadu w 12 krajach (2024)
Miejsce | Kraj | Tradycyjna potrawa świąteczna | Koszt (€) | Zmiana rok do roku (%) |
1 | Hiszpania | Indyk z dodatkami | 67.07 | +1.6% |
2 | Francja | Nadziewany indyk | 58.66 | -28% |
3 | Niemcy | Gęś z dodatkami | 55.46 | -17% |
4 | Włochy | Tortellini w wywarze | 51.90 | +7% |
5 | Australia | Barbecue | 50.35 | +30% |
6 | Holandia | Rolada wieprzowa | 45.96 | +7% |
7 | UK | Indyk z dodatkami | 44.61 | +36% |
8 | Dania | Pieczeń wieprzowa | 38.10 | +3% |
9 | Polska | Kapusta i pierogi z grzybami | 37.50 | +13% |
10 | Czechy | Zupa z karpia, kotlet schabowy, sałatka ziemniaczana | 34.32 | -2% |
11 | USA | Indyk z dodatkami | 31.53 | -18% |
12 | Rumunia | Sarnale z mamałygą | 18.41 | +5% |
W tym roku wzrost cen żywności nadal pozostaje wysoki na świecie, najnowszy wskaźnik inflacji cen żywności w UE to 2,4% r/r. Odpowiedni wskaźnik dla Polski to 4,8%, dla Wielkiej Brytanii 1,9%, a w Stanach Zjednoczonych to jedynie 0,1%.
Autor: Paweł Majtkowski, analityk eToro w Polsce