Hipoteka odwrócona, podobnie jak inne usługi dla seniorów, jest częścią srebrnej gospodarki. W jakim otoczeniu ekonomicznym i politycznym będzie rozwijać się rynek w 2025 roku? Z jednej strony czeka nas zmiana na stanowisku prezydenta USA i, być może, koniec wojny w Ukrainie, co może zwiastować ożywienie na rynku kapitałowym i inwestycyjnym. Z drugiej strony czekają nas wybory prezydenckie w Polsce, co będzie generować wewnętrzne napięcia i pogłębiać polaryzację społeczeństwa. A takie otoczenie nie będzie przyjazne dla wprowadzania nowych reform, w tym nowych przepisów dedykowanych hipotece odwróconej, na które czeka rynek. Z trzeciej strony Polska wciąż będzie zmagać się z tematami, które są niezmienne: starzeniem się społeczeństwa, niskimi emeryturami, zadłużeniem seniorów. Na dodatek wartość nieruchomości, które są własnością emerytów, dzięki wzrostowi cen już poszybowała w górę. Czy w 2025 seniorzy będą chcieli, dzięki hipotece odwróconej, odmrozić 1,5 bln zł zamrożonych w nieruchomościach? O prognozę na przyszły rok pokusił się Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.
1. Przetasowania na arenie międzynarodowej mogą ożywić nastroje
Rok 2025 zapowiada się jako czas przełomowych zmian na arenie międzynarodowej. Większość decydentów i analityków spodziewa się wkrótce po objęciu stanowiska przez nowego prezydenta USA zakończenia wojny w Ukrainie. Dla Polski, jako państwa położonego w bezpośrednim sąsiedztwie strefy konfliktu, ustabilizowanie sytuacji geopolitycznej będzie oznaczało zmniejszenie ryzyka, poprawę nastrojów inwestycyjnych i gospodarczych. A to z kolei może wpłynąć na stabilizację rynku finansowego. Według raportu Banku Światowego wojna w Ukrainie w 2023 roku zmniejszyła tempo wzrostu gospodarczego w Europie Środkowo-Wschodniej o około 1,5 punktu procentowego. Jej zakończenie mogłoby przynieść Polsce wzrost PKB na poziomie nawet 4 proc., zamiast prognozowanych 2,5 proc. w warunkach utrzymującego się konfliktu.[1] Dla rynku hipoteki odwróconej, który jest związany z nastrojami konsumenckimi ma to znaczenie. Poza tym stabilizacja polityczna zwiększa zaufanie do różnych instrumentów finansowych oraz może poprawić nastroje i chęć do skorzystania z nowych rozwiązań, a takim ciągle pozostaje hipoteka odwrócona.
2. Polityczna niestabilność w Polsce nie będzie dobrą sceną do wprowadzania nowych reform
W 2025 roku Polskę czekają wybory prezydenckie, które będą kluczowym wydarzeniem politycznym. Rezultat jeszcze nie jest przesądzony, co niestety wróży zaostrzaniem konfliktów wewnętrznych i wzmocnieniem polaryzacji społeczeństwa. W takich warunkach trudno będzie się spodziewać, by Rząd wprowadzał nowe rozwiązania, czy reformy istotne dla społeczeństwa. A jednym z przepisów, nad którym warto się pochylić jest ustawa o dożywotnim świadczeniu pieniężnym dedykowana branży hipoteki odwróconej oraz seniorom. Pamiętajmy, że niestabilność polityczna utrudnia prowadzenie dialogu politycznego, zwiększa też niepewność konsumentów. Bardzo możliwe, że w 2025 roku branża profesjonalnych podmiotów oferujących rentę dożywotnią wciąż będzie musiała dopominać się o uregulowanie rynku.
- Stabilizujący się poziom inflacji wzmocni siłę nabywczą emerytów. Ale nie wyrwie ich z długów
Inflacja powinna być pod coraz większą kontrolą banków centralnych i również w Polsce zbliżać się będzie do celu, więc tak drastyczny jak w ostatnich dwóch latach wzrost cen raczej nam nie grozi. Przypomnijmy, że Narodowy Bank Polski przewiduje w 2025 roku spadek inflacji, która będzie plasować się na poziomie 5-6 proc. To spora różnica względem 10 proc. w 2023 roku. Oczywiście spadek inflacji wzmocni siłę nabywczą emerytów, ale trzeba pamiętać, że jest to tak zadłużona grupa społeczna, że nie będzie to osłabiać zainteresowania ofertą funduszy hipotecznych. Warto przypomnieć, że ponad 60 proc. seniorów, którzy decydują się na hipotekę odwróconą robi to dlatego, by spłacić zadłużenie i inne zobowiązania finansowe. Przypomnijmy również, że według najnowszych danych Krajowego Rejestru Długów zadłużenie polskich seniorów wyniosło w 2024 roku 5,9 mld zł, a liczba zadłużonych emerytów to ok. 330 tys.
4. Wartość aktywów seniorów, które można odmrozić dzięki hipotece odwróconej, wciąż rośnie
Na rynku hipoteki odwróconej zarówno w Polsce, jak i Europie nie spodziewam się przełomu, a raczej dalej postępującej ewolucji i systematycznie rosnącej popularyzacji tego rozwiązania. Trzeba jednak podkreślić, że polscy seniorzy posiadają znaczny majątek ulokowany w nieruchomościach. Według szacunków, około 80 proc. emerytów, posiada na własność dom lub mieszkanie. Szacowana wartość nieruchomości znajdujących się w rękach seniorów to ponad 1,5 biliona złotych. A to oznacza, że takie środki zamrożone w nieruchomościach można byłoby odmrozić dzięki rencie dożywotniej. Pamiętajmy również, że ceny nieruchomości, które w poprzednich latach rosły (w 2023 roku nawet o 11 proc. w skali roku) dodatkowo zwiększają wartość aktywów posiadanych przez seniorów.
- Rozwój srebrnej gospodarki to też rozwój hipoteki odwróconej
Polskie społeczeństwo, podobnie jak europejskie, wciąż będzie się starzeć. Z danych GUS wynika, że na koniec 2024 roku liczba osób w wieku 65+ wynosiła 7,8 mln obywateli, co stanowiło 21 proc. całej populacji. Prognozy wskazują, że do końca 2025 roku liczba osób w wieku 55+ wzrośnie do 12,2 mln, czyli ok. 1/3 społeczeństwa. Wzrost liczby seniorów będzie oznaczał większe zapotrzebowanie na usługi i produkty dedykowane tej grupie, co będzie napędzać srebrną gospodarkę. Jej rola będzie rosła z każdym rokiem, już dziś jest ona zresztą stałym elementem naszego krajobrazu ekonomicznego. Warto podkreślić, że to zjawisko będzie przyczyniało się też do rozwoju ofert funduszy hipotecznych. A sami seniorzy, w obliczu niskich emerytur i ograniczonego wsparcia systemowego, będą poszukiwali dodatkowych źródeł dochodu.
[1] https://businessinsider.com.pl/gospodarka/oto-prognozy-ekf-na-2025-r-koniec-roku-ma-przyniesc-ulge/143rx5j
