Raport ZPP: Niewydolność KRS zagraża bezpieczeństwu obrotu gospodarczego

Cezary Kaźmierczak
Cezary Kaźmierczak

System rejestracji firm w Polsce powinien być przejrzysty, intuicyjny w obsłudze i pozwalający łatwo ustalić najważniejsze dane dotyczące wiarygodności firmy Obecny, niewydolny system, gdzie na zmianę zarządu czeka się często 6 miesięcy, zagraża bezpieczeństwu obrotu gospodarczego – wynika z Raportu Związku Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP) pn. „Reforma systemu rejestracji firm w Polsce”.

W Polsce funkcjonują aktualnie dwa podstawowe rejestry działalności gospodarczych: Krajowy Rejestr Sądowy (KRS), w którym ewidencjonowane są dane spółek oraz Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) ewidencjonująca dane osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. ZPP przytoczył dane dotyczące łatwości rozpoczęcia biznesu, pochodzące z opublikowanego w październiku 2016 roku rankingu ”Doing Business”. Polska w tej kategorii wypadła najsłabiej, zajmuje 107 pozycję na 190 badanych krajów, podczas gdy w całym rankingu zostaliśmy zakwalifikowani na miejscu 24.

Jednym z największych problemów funkcjonowania Krajowego Rejestru Sądowego jest duża liczba spraw i ogromne obciążenie tego systemu. Bardzo często sprawy w KRS-ie są załatwiane nawet przez kilka miesięcy. Jest to gigantyczny problem dla firm, które chcą zmienić swoje dane  – to przecież umożliwia dalsze zawieranie umów i kontynuowanie działalności. Czas oczekiwania na zatwierdzenie takich zmian to czas stracony dla firmy, która nie może w pełni wykorzystywać swoich możliwości – powiedział Kamil Rybikowski, ekspert ZPP w zakresie prawa gospodarczego, współautor raportu.

Przyczyn takiego stanu rzeczy jest kilka. Wśród najważniejszych wymienia się braki kadrowe, które są ściśle związane z licznymi sprawami i wymogami proceduralnymi, podwójną weryfikację dokumentów – przez notariuszy i pracowników sądowych, niejednolitą jurysdykcję i orzecznictwo występujące przy rejestracji sądowej. Zdaniem autorów publikacji, szczególnie istotny w kontekście oceny wiarygodności potencjalnych kontrahentów jest brak historii reprezentacji firm oraz uniemożliwione wyszukiwanie powiązań spółek i osób. Oprócz tego firmy nie posiadają dostępu online do informacji nt. zawartej umowy spółki, a to wiąże się ze żmudnym i czasochłonnym przeglądaniem jej akt.

Jesteśmy przekonani, że przyspieszenie procedur rejestracji firm i możliwość sprawnej zmiany ich danych przyczyni się do lepszego rozwoju gospodarczego naszego kraju. Polscy przedsiębiorcy oczekują elastycznego podejścia, a nie szeregu zbiurokratyzowanych przepisów – powiedział podczas konferencji prasowej Cezary Kaźmierczak, prezes ZPP. – Naszym celem jest uproszczenie procederu rejestracji firm i zwiększenie funkcjonalności systemu, który to umożliwia. Wyszukiwanie podmiotów powinno być łatwiejsze niż dotychczas, a historia zmian zachodzących w firmach ogólnodostępna. Ważnym aspektem jest nacisk na łatwą, prostą i szybką weryfikację podmiotów oraz pełną cyfryzację systemu rejestrowego – dodał Kaźmierczak.

Rekomendacje ZPP w tym zakresie są następujące:

  • całość procesu rejestracji przedsiębiorstw powinna znajdować się w obszarze właściwości administracji. Należy w tym celu zrezygnować z sądowej rejestracji spółek,
  • powiązanie ze sobą wszystkich rejestrów gospodarczych – stworzenie jednego portalu, który zgromadzi pełną bazę danych dotyczących działalności gospodarczej w Polsce,
  •  rezygnacja z powtórnej weryfikacji dokumentów rejestrowych,
  •  łatwy i przejrzysty zautomatyzowany formularz elektroniczny, który można wypełnić metodą ”krok po kroku”,
  •  modyfikacja danych rejestrowych online,
  •  większa transparentność rejestru poprzez możliwość sprawdzania powiązań osobowych członków organów podmiotu gospodarczego bądź właściciela oraz historię zmian wpisu do rejestru,
  •  działalność zgodnie z zasadami umowy spółki bądź w przypadku jej braku wyłącznie na podstawie Kodeksu Spółek Handlowych,
  •  wprowadzenie odpowiedzialności karnej za błędny lub nieaktualny wpis do rejestru,
  •  powszechność i jawność rejestru online,
  • weryfikacja podmiotów i pomoc w obsłudze systemu przez placówki pocztowe, notariuszy, banki, urzędy.

Reforma systemu rejestracji firm w Polsce nie powinna bazować jedynie na jego dalszej informatyzacji. Potrzebna jest zmiana strukturalna i przeniesienie wszelkich kompetencji rejestrowych do administracji publicznej – powiedział Maciej Letkiewicz, ekspert ZPP w dziedzinie prawa podatkowgo, współautor publikacji. – Myśląc o reformie nie można mieć na uwadze jedynie łatwości w samej rejestracji. Największą słabością obecnych rejestrów jest minimalna ilość informacji dostępnych za darmo w wersji elektronicznej – dodał.

Propozycja reformy rejestrów działalności gospodarczej ma wyjść naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców i ułatwić im rejestrację oraz zarządzanie swoim biznesem, a w rezultacie przyśpieszyć wzrost gospodarczy Polski i poprawić byt jej mieszkańców – czytamy w podsumowaniu raportu.