Savills: sektor publiczny na ratunek rynku biurowego

Wioleta Wojtczak, dyrektorka działu badań i analiz w Savills w Polsce
Wioleta Wojtczak, dyrektorka działu badań i analiz w Savills w Polsce

Coraz więcej spółek z udziałem Skarbu Państwa korzysta z nowoczesnej powierzchni biurowej, podała firma doradcza Savills. Po trzech kwartałach 2020 roku na rynku nieruchomości w Warszawie sektor publiczny oraz spółki, których współwłaścicielem jest państwo mają ponad dwukrotnie wyższy udział w popycie na nowoczesną powierzchnię biurową, niż rok wcześniej. Co więcej, według szacunków Savills, w trakcie negocjacji znajduje się ponad drugie tyle powierzchni, którą podmioty z tego sektora wynajęły do tej pory w 2020 r.

Trzeci kwartał na rynku nieruchomości biurowych w Warszawie był pierwszym, w którym tak wyraźnie odczuwalne były skutki spowolnienia gospodarczego wywołanego pandemią Covid-19. Jak zauważa firma doradcza Savills, coraz istotniejszym trendem jest rosnąca rola, jaką na rynku najmu nowoczesnych powierzchni biurowych zaczyna pełnić sektor publiczny oraz spółki, których współwłaścicielem jest Skarb Państwa.

„Siedziby administracji publicznej i spółek państwowych kojarzone były do tej pory głównie ze starszymi budynkami. Wraz z rozwojem rynku biurowego coraz więcej przedstawicieli sektora publicznego decyduje się na przeprowadzkę do nowoczesnych biurowców. Wbrew pozorom powodem takiej decyzji często są oszczędności, które nowoczesne powierzchnie biurowe mogą wygenerować m.in. dzięki niższym opłatom eksploatacyjnym czy też możliwości wynajęcia mniejszego metrażu, który pozwala jednak na efektywniejszą aranżację” – mówi Wioleta Wojtczak, dyrektorka działu badań i analiz, Savills.

Jak podaje firma Savills, na koniec września 2020 r. rynek nieruchomości biurowych w Warszawie dysponował zasobami wynoszącymi 5,82 mln m kw. Podaż w trzecim kwartale roku wzrosła dzięki oddaniu do użytku 131 500 m kw. nowej powierzchni, na którą złożyło m.in. otwarcie The Warsaw HUB i Biura przy Warzelni w ramach kompleksu Browary Warszawskie.

Jednocześnie popyt na powierzchnię biurową spadł do poziomu najniższego od 10 lat. W okresie od początku lipca do końca września w Warszawie wynajęto zaledwie 113 200 m kw., z czego blisko połowę stanowiły renegocjacje. W konsekwencji, zgodnie z wcześniejszymi prognozami Savills, wskaźnik pustostanów zaczął wzrastać. Aktualnie plasuje się on na poziomie 9,6%, i to bez uwzględnienia ponad 100 000 m kw., które dostępne są dodatkowo w formie podnajmu.

Oprócz wyraźnego spowolnienia na rynku najmu, dostrzegalne są również zmiany w strukturze popytu. Coraz większy udział w nim ma sektor publiczny i spółki z udziałem Skarbu Państwa. Warszawa, podobnie jak większość światowych stolic, uznawana jest za krajową centralę administracyjną. Jednak spośród ok. 400 polskich spółek z udziałem Skarbu Państwa zaledwie co piąta ma swoją siedzibę w Warszawie.

Zgodnie z danymi Savills, w poprzednich dwóch latach udział sektora publicznego i spółek z udziałem Skarbu Państwa w popycie brutto utrzymywał się w stolicy na względnie stałym poziomie i wynosił 8,5% w 2018 r. i 10,6% w 2019 r. W 2020 r., w okresie od początku stycznia do końca września, podmioty te odpowiadały już za blisko jedną czwartą całkowitej ilości wynajętej powierzchni biurowej.

Jak obliczyli eksperci Savills, ok. 105 000 m kw. wynajęte przez tę grupę najemców po trzech kwartałach 2020 r. to wynik nieznacznie większy, od tego, który sektor ten odnotował w całym 2019 r. (93 000 m kw.), ale wobec aktualnego spadku całkowitej ilości wynajętej powierzchni biurowej, oznacza to ponad dwukrotny wzrost udziału w popycie brutto.

Do tej pory w 2020 r. największą umowę najmu wśród przedstawicieli sektora publicznego i spółek z udziałem Skarbu Państwa podpisało PZU. Pod koniec czerwca firma poinformowała o wynajęciu 47 000 m kw. powierzchni w budynku wieżowym kompleksu Generation Park zlokalizowanym przy rondzie Daszyńskiego. Była to jednocześnie największa umowa najmu w historii polskiego rynku nieruchomości biurowych. Na drugim miejscu wśród transakcji zrealizowanych w 2020 r. znajduje się Poczta Polska. Przedłużyła ona umowę najmu 19 800 m kw. powierzchni w budynku Domaniewska Office Hub na Służewcu.

Według szacunków Savills na różnym etapie negocjacji znajdują się obecnie umowy najmu kolejnych ok. 125 000 m kw. powierzchni w zlokalizowanych w Warszawie nowoczesnych budynkach biurowych, które zająć mogą przedstawiciele sektora publicznego oraz spółki z udziałem Skarbu Państwa.

„Rynek biurowy w wyniku Covid-19 znajduje się obecnie w pewnym zawieszeniu. Część najemców stara się odwlekać decyzje dotyczące lokalizacji przyszłej siedziby, chcąc lepiej oszacować swój poziom zatrudnienia oraz skalę wykorzystywania modelu pracy z domu. Istnieją jednak podmioty, gdzie praca zdalna nie jest najbardziej optymalnym rozwiązaniem, chociażby ze względów bezpieczeństwa. Należy do nich m.in. wiele spółek z udziałem Skarbu Państwa, które dodatkowo muszą często planować kwestie związane z lokalizacją swojego biura z dużym wyprzedzeniem. To, że najemcy ci uwzględniają w swoich strategiach długoterminowych powrót do tradycyjnej pracy z biura można odczytywać jako optymistyczny sygnał dla całego rynku biurowego” – podsumowuje Wioleta Wojtczak z Savills.

Tabela 1. Struktura popytu na nowoczesną powierzchnię biurową w Warszawie z uwzględnieniem sektora publicznego i spółek z udziałem Skarbu Państwa.

  Ilość nowoczesnej powierzchni biurowej wynajęta przez sektor publiczny i spółki z udziałem Skarbu Państwa (m kw.) Łączny popyt brutto na powierzchnię biurową (m kw.) Udział sektora publicznego i spółek z udziałem Skarbu Państwa w popycie brutto (%)
2018 73 100 858 700 8,5%
2019 93 000 878 800 10,6%
1-3 kw. 2020 105 800 447 400 23,6%

Źródło: Savills

Tabela 2. Największe transakcje najmu powierzchni biurowej zrealizowane w Warszawie w 2020 r. przez sektor publiczny i spółki z udziałem Skarbu Państwa (stan na koniec września 2020 r.).

  Najemca Budynek Powierzchnia biurowa (w m kw.)
1. PZU Generation Park Y 47 000
2. Poczta Polska Domaniewska Office Hub 19 800
3. nieujawniona spółka
z udziałami Skarbu Państwa
Konstruktorska Business Center 17 500
4. Uniwersytet Warszawski Prosta 69 3600
5. Polski Holding Nieruchomości S.A. Kaskada 2975

Źródło: Savills