Innowacyjne usługi finansowe w świetle nowej dyrektywy w sprawie usług płatniczych (PSD2)

Georg Schardt
Georg Schardt, Managing Director, SOFORT GmbH
Georg Schardt
Georg Schardt, Managing Director, SOFORT GmbH

Bardzo istotna dla sektora finansowego i środowiska e-commerce dyrektywa PSD2 przyczyni się do rozwoju, integracji i zwiększenia bezpieczeństwa w handlu elektronicznym w Unii Europejskiej. Jest ona także reakcją władz Wspólnot na dynamiczne przemiany rynkowe i technologiczne. Stąd decyzja o wprowadzeniu nowych regulacji na rynku płatności internetowych to bardzo dobry ruch ze strony organów UE. PSD2 bowiem bierze pod uwagę współczesne potrzeby, możliwości technologiczne i dostępne rozwiązania, co w sumie wymagało przeprowadzenie zmian w regulacjach rynku.

Nowa dyrektywa w dużej mierze odnosi się także do nowych i innowacyjnych podmiotów oferujących usługi finansowe w Internecie, tzw. Third Party Providers (TPP). Pojawienie się nowego rodzaju graczy, a co za tym idzie – konieczność legislacyjnego odniesienia się do ich oferty i charakteru prowadzonej działalności, było jednym z kluczowych bodźców skłaniających europejskie władze do ponownego przyjrzenia się usługom finansowym w Internecie. W efekcie doszło do słusznej aktualizacji ładu prawnego, wyrażonej właśnie w dyrektywie PSD2.

PSD2 – wspólny standard, większe bezpieczeństwo

Wdrożenie PSD2 ma na celu nie tylko uporządkowanie i uregulowanie prawnej sytuacji nowych podmiotów typu TPP i ich relacji z tradycyjnymi dostawcami usług płatniczych. Zauważenie i włączenie TPP do szerszego ładu ma służyć również zapewnieniu bezpieczeństwa płatności i ochronie konsumentów. Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB) został dedykowany do wypracowania standardu w tym zakresie. Ma on wypracować konkretne, obiektywne i wspólne standardy bezpieczeństwa. Oznacza to także równe szanse i niwelację występującej na niektórych rynkach dyskryminacji firm oferujących nowe rozwiązania.

Dyrektywa zakłada także obowiązek ustanowienia nadzoru przez państwa członkowskie nad działalnością podmiotów oferujących usługi płatnicze. Z jednej strony jest to podkreślenie i dodatkowy gwarant równości, a z drugiej wzmocnienie ochrony konsumentów, którzy zyskają lepszą możliwość zgłaszania ewentualnych skarg czy wyjaśniania sporów w obszarze płatności online.

Czym jest TPP i dlaczego konieczne były zmiany w prawie UE?

Third Party Providers, w przypadku płatności internetowych, to zewnętrzne, niezależne podmioty oferujące usługi z zakresu transferów środków. Są to stosunkowo nowe firmy z branży FinTech, które są w stanie zaproponować innowacyjne rozwiązania w obszarze usług finansowych, np. takich jak płatności czy zarządzanie finansami osobistymi. Nowe rozwiązania, oprócz zwiększania jakości dostępnych możliwości, pozytywnie wpływają też na wzrost konkurencyjności i rozwój sektora jako takiego.

Dyrektywa w sprawie usług płatniczych (w skrócie PSD, 2007/64/WE) z 2007 roku nie obejmowała swoim zakresem podmiotów TPP. Stało się tak z prostej przyczyny – tego typu rozwiązania w tym czasie dopiero się kształtowały. Bardzo dynamiczny rozwój niezależnych pośredników i ich rosnąca popularność sprawiły, że powstała konieczność modyfikacji istniejącego prawa. Stąd rewizji uległa PSD, tak aby dostosować regulacje do nowej rzeczywistości i podmiotów, które weszły na rynek.

Dwa główne rodzaje TPP

Wśród nowych rozwiązań z pewnością należy wyróżnić dwa typy tzw. Third Party Providers. Pierwszy z nich typu AIS (tzw. „Account Information Services”) specjalizuje się w usługach polegających na gromadzeniu i porządkowaniu danych z różnych kont bankowych klienta w jednym miejscu. Oznacza to, że korzystając z jednego narzędzia można mieć wgląd na ekranie w swoje rachunki znajdujące się w kilku bankach. Rozwiązanie to pomaga zachować kontrolę oraz ułatwia zarządzanie zgromadzonymi środkami czy domowym budżetem. Użytkownik nie musi się logować po kolei na swoje konta, które mogą mieć różne przeznaczenie i być rozsiane po kilku instytucjach. Dzięki AIS, ma wszystko obok siebie przed oczami.

Drugi typ to tzw. PIS („Payment Initiation Service Providers”). Są to pośrednicy techniczni, którzy zajmują się inicjowaniem przelewów bankowych. Podmioty tego typu w znaczny sposób przyczyniają się usprawniania i ułatwiania dokonywania wszelkich płatności w Internecie. Z jednej strony maksymalnie automatyzują i upraszczają cały proces finalizacji przelewu, ale także gwarantują wygodę i bezpieczeństwo. Innowacyjne metody płatności oznaczają także niższe koszty obsługi transferów, co w pozytywny sposób może przyczynić się do kształtowania się cen towarów i usług nabywanych online.

Dlaczego Unia Europejska wspiera TPP?

Unormowanie i określenie pozycji w systemie prawnym niezależnych dostawców usług finansowych w Internecie zostało spowodowane kilkoma czynnikami. Przede wszystkim zadecydował o tym fakt, że one istnieją, stale się rozwijają, a z ich usług korzystają miliony obywatelu UE. Boom nowych rozwiązań spowodował swoisty zamęt i konieczność odgórnego zarysowania regulacji wprowadzający ład w nowej rzeczywistości. To przyczyna naturalna i zrozumiała, lecz istnieją jeszcze inne czynniki uzasadniające wdrożenie nowej dyrektywy w sprawie usług płatniczych. Jednym z nich jest chęć pobudzania konkurencyjności w e-commerce. Nowi gracze oferują często lepsze, szybsze, wygodniejsze, i co ważne – tańsze rozwiązania, co w naturalny sposób spowoduje ożywanie gry rynkowej na zdrowych, równych zasadach. Dzięki temu handel w sieci będzie jeszcze atrakcyjniejszy nie tylko cenowo, lecz będzie prostszy w obsłudze i bardziej przyjazny. E-commerce z każdym rokiem staje poważniejszą składową PKB poszczególnych państw członkowskich, a także jest jednym z kół napędowych europejskich gospodarek. Stąd w tym względzie PSD2 i zapewnienie dostatecznie chronionej pozycji dla TPP ma te procesy tylko wesprzeć.

Georg Schardt, Managing Director, SOFORT GmbH