Ekspansja na nowe sektory lub rynki (49%) i osiągnięcie wzrostu (47%) to priorytety dla polskich sukcesorów (następna generacja właścicieli firm rodzinnych – NextGen) w ciągu najbliższych dwóch lat. Większość NextGen, 75% w Polsce i 82% na świecie, jest osobiście zainteresowana generatywną sztuczną inteligencją, ale ponad 40% firm rodzinnych w Polsce jeszcze się nią nie zajęło, a tylko 7% ją wdrożyło. Następcy obecnych właścicieli firm w 58% oceniają, że ich rodzice lub członkowie rodziny obecnie u sterów firm (tzw. Current Gen) mają duży problem z przejściem na emeryturę. Przy czym 67% z nich uważa, że sprawdzenie się w roli nowego lidera będzie trudne. Jednocześnie 60% przedstawicieli pokolenia NextGen w Polsce jest świadomych istnienia planu sukcesji, choć niektórzy z nich nie byli zaangażowani w jego opracowywanie, jednak 5% nie wie, czy taki plan w ogóle istnieje – wynika z raportu “Polski Sukcesor: na ścieżce wzrostu i ekspansji” opracowanego przez PwC Polska.
Sukcesorzy w Polsce uważają, że mogą wnieść największą wartość dodaną w zakresie ekspansji międzynarodowej, profesjonalizacji i modernizacji praktyk zarządzania oraz posiadania strategii biznesowej dostosowanej do ery cyfrowej. To twarde podejście do biznesu różni nowe pokolenie polskiego biznesu od ich odpowiedników w części dojrzałych krajów na świecie.
“Polska jak i jej rodzimy biznes znajduje się w unikalnym momencie – wielu przedsiębiorców zastanawia się jak będzie wyglądać kolejne 20 lat. 53% firm rodzinnych w Polsce (w porównaniu z 32% na świecie) znajduje się w rękach pierwszego pokolenia, a 47% przeszło w ręce drugiego lub kolejnych pokoleń (w porównaniu z 68% na świecie). Aktualnie wielu właścicieli ma już 60-70 lat a w najbliższej dekadzie możemy spodziewać się zmiany warty na stanowiskach kierowniczych w firmach rodzinnych. NextGen, czyli następna generacja liderów firm rodzinnych, zazwyczaj w wieku od wczesnej dorosłości do początku lat czterdziestych zbliża się do objęcia stanowisk zarządczych”
– mówi Piotr Woźniakiewicz, partner PwC Polska, lider zespołu planowania sukcesji.
ocenia swoje możliwości i ambicje zawodowe, ale 58% z nich uważa, że zdolność lub gotowość Current Gen – obecnego pokolenia właścicieli – nestorów do przejścia na emeryturę jest trudnym aspektem sukcesji, a 67% uważa, że sprawdzenie się w roli nowego lidera / członka zarządu będzie trudne. Liczne wyzwania technologiczne nie są więc na dziś głównym priorytetem dla firm rodzinnych. Ponad 40% firm rodzinnych w Polsce nie zajęło się jeszcze generatywną sztuczną inteligencją, a tylko 7% ją wdrożyło. Co więcej, tylko 12% firm rodzinnych w Polsce ma osobę lub zespół w firmie bezpośrednio odpowiedzialny za generatywną sztuczną inteligencję” – mówi Krzysztof Sieczkowski, partner PwC Polska, lider praktyki polskich firm prywatnych.
Choć przedstawiciele NextGen są pozytywnie nastawieni do możliwości jakie stwarzają nowe technologie zwłaszcza sztuczna inteligencja, to 74% z nich przyznaje, że AI wydaje się ewoluować tak szybko, że trudno za nią nadążyć (tak myśli 66% badanych na świecie). Tylko 14% sukcesorów w Polsce uważa, że generatywna sztuczna inteligencja zwiększy rentowność firmy w ciągu najbliższych 12 miesięcy w porównaniu do 21% na całym świecie a 53% uważa, że GenAI może zwiększyć ryzyko związane z cyberbezpieczeństwem. Jednocześnie jedynie 12% firm rodzinnych w Polsce ma osobę lub zespół w firmie bezpośrednio odpowiedzialny za generatywną sztuczną inteligencję. Kluczowe korzyści płynące ze sztucznej inteligencji są postrzegane przez polskich NextGen jako zwiększona produktywność pracowników, oszczędność kosztów i usprawnienie procesu podejmowania decyzji zaś narzędzia AI są również postrzegane jako pomoc dla polskiego biznesu w zakresie wdrażania nowych technologii, podnoszenia umiejętności cyfrowych pracowników, inwestowania w innowacje, badania i rozwój oraz osiągania wzrostu.
“Firma rodzinna z definicji trwa i rozwija się na pokolenia, a to oznacza regularne przechodzenie przez sukcesję międzypokoleniową i zmiany na świecie – ekonomiczne, społeczne i technologiczne. Jeśli jesteśmy ambitni – a polskie firmy rodzinne są bardzo ambitne – nie tylko podlegamy zmianom, ale sami je kreujemy. Przedsiębiorczość pierwszego pokolenia jest przecież czymś innym, niż pokolenia trzeciego. Zarządzanie ładem firmowym i rodzinnym wymaga ciągłego rozwoju – uczenia się i od-uczania, tak na poziomie kompetencji, jak nastawienia i wyobraźni” – mówi Dariusz Duma, dyrektor wykonawczy Family Business Network Poland.
Przedstawiciele pokolenia polskich sukcesorów mają mniej pozytywne odczucia niż pokolenie Current Gen, jeśli chodzi o poziom zaufania w rodzinie. Tylko 21% uważa, że istnieje jego wysoki poziom między członkami rodziny a osobami spoza rodziny w firmie, podczas gdy 44% sądzi, że istnieje wysoki poziom zaufania między nimi a obecnymi założycielami. Jednocześnie 40% przedstawicieli pokolenia NextGen w Polsce uważa, że konsumenci mają niski poziom zaufania do firm w zakresie odpowiedzialnego korzystania z nowych technologii (w porównaniu do 21% na świecie). Jednak większość sukcesorów biorących udział w badaniu planuje związanie swojej przyszłości z firmą rodzinną i dalszy rozwój swojego zaangażowania i odpowiedzialności za rodzinny biznes – 42% przedstawicieli NextGen w Polsce chciałoby mieć już rolę kierowniczą w ciągu najbliższych pięciu lat.
