PKN Orlen kolejny rok z rzędu jest niekwestionowanym liderem pod względem przychodów wśród największych firm w Europie Środkowej. PKO BP pozostaje największym bankiem Europy Środkowej a PZU niekwestionowanym liderem rynku ubezpieczeniowego. Na drugiej pozycji największych firm, podobnie jak w poprzednich latach, znalazł się węgierski koncern energetyczny MOL, który wyprzedza czeską Skodę Auto. Polska zwiększyła swoją reprezentację w zestawieniu o osiem firm i niezmiennie utrzymuje pozycję lidera pod względem liczby spółek (170 polskich firm wśród 500). Zarówno PKO Bank Polski i PZU zwiększyły dystans do kolejnych instytucji w swoich kategoriach. To główne wnioski płynące z dziewiątej edycji rankingu „CE Top 500”, przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte.
Firma Deloitte wraz z dziennikiem „Rzeczpospolita” przeprowadziła analizę największych firm w 18 krajach Europy Środkowej i na Ukrainie (Raport „CE TOP 500” – 500 firm, oraz dodatkowo 50 banków i 50 ubezpieczycieli). Wyniki pokazują, że w 2014 r. przychody ogółem 500 największych firm w tym regionie wyniosły 682 mld euro, co oznacza spadek o 1,8 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim (694 mld euro). Mediana wzrostu przychodów to 3,1 proc., jednak z uwagi na deprecjację walut lokalnych średnie przychody wyrażone w euro pozostały na podobnym poziomie do roku ubiegłego (średnio spółki regionu rosły o 0,3 proc.).
„W 2014 roku większość krajów Europy Środkowej odnotowała przyspieszenie wzrostu gospodarczego. Nie znalazło to jednak bezpośredniego odzwierciedlenia we wzroście przychodów największych przedsiębiorstw regionu. Wyniki po I kwartale 2015 r. pokazują jednak, że ta sytuacja ma szansę się zmienić. Zaobserwowaliśmy nieznaczny wzrost średnich przychodów w euro na poziomie 1,7 proc., względem średniego spadku o -3,1 proc. w I kwartale 2014”. Widzimy też znaczące różnice w dynamice wzrostu czy rentowności w zależności od branży czy kraju – mówi Tomasz Ochrymowicz, Partner Zarządzający Działem Doradztwa Finansowego Deloitte Polska.
W rankingu podsumowującym 2014 r. aż 52 proc. przedsiębiorstw zanotowało lepsze wyniki niż rok wcześniej (w 2013 było to 49,8 proc.). Największą spółką Europy Środkowej pozostaje PKN Orlen, który wyprzedza węgierski MOL o prawie 10 mld euro. Polski gigant zanotował jednak spadek przychodów o 5,5 proc., a jego konkurent o 13,3 proc.
„Znaczącą zmianą w pierwszej dziesiątce jest awans z 8. na 4. miejsce spółki Jeronimo Martins Polska, a także pojawienie się koncernu Audi Hungaria Motor na 7. pozycji i Lotosu na 9. miejscu. Wyraźny spadek przychodów odnotowały przedsiębiorstwa z Ukrainy tak z powodu trudnej sytuacji i zmian politycznych jak i znaczącego udziału firm energetycznych czy przemysłu ciężkiego. Z TOP 10 wypadły dwie tamtejsze firmy DTEK i Energorynok, które zanotowały spadek przychodów odpowiednio o 33,1 proc. i 29,6 proc.” – wyjaśnia Tomasz Ochrymowicz.
Ranking firm: Największe spółki Europy Środkowej i Ukrainy wg. wysokości przychodów w 2014 roku (TOP10)
| Miejsce w rankingu 2015
(dane fin. 2014 r.) |
Miejsce w rankingu 2014 (dane fin. 2013 r.) | Nazwa firmy | Kraj | Sektor |
| 1 | 1 | PKN Orlen | Polska | Energetyka i zasoby naturalne |
| 2 | 2 | MOL | Węgry | Energetyka i zasoby naturalne |
| 3 | 3 | Skoda Auto | Czechy | Wyroby przemysłowe |
| 4 (↑ 4 pozycje) | 8 | Jeronimo Martins Polska | Polska | Dobra konsumenckie i transport |
| 5 (↑ 4 pozycje) | 9 | PGNiG | Polska | Energetyka i zasoby naturalne |
| 6 (↓2 pozycje) | 4 | Metinvest | Ukraina | Wyroby przemysłowe |
| 7 (↑ 9 pozycje) | 16 | Audi Hungaria Motor | Węgry | Wyroby przemysłowe |
| 8 (↓2 pozycje) | 6 | CEZ | Czechy | Energetyka i zasoby naturalne |
| 9 (↑ 4 pozycje) | 13 | Lotos | Polska | Energetyka i zasoby naturalne |
| 10 | 10 | PGE | Polska | Energetyka i zasoby naturalne |
W 2014 r. liczba rodzimych spółek w „CE Top 500” zwiększyła się o osiem w porównaniu z rokiem poprzednim i wyniosła 170. Biorąc pod uwagę, że następne w kolejności Czechy mają w zestawieniu 79 spółek (o jedną mniej niż rok wcześniej), to Polska jest wciąż niekwestionowanym liderem w regionie. Aż 64 proc. polskich firm zanotowało w omawianym okresie wzrost przychodów, a 33 proc. ich spadki. Polskie firmy wygenerowały 36 proc. z 682 mld euro przychodów firm z całej listy CE Top 500.
Kraje i branże: udział w przychodach i udział liczbowy. Liderzy wzrostu.
Największy średni wzrost przychodów odnotowały spółki rumuńskie (wzrost o 5,3 proc.), następnie polskie (wzrost o 2,8 proc.) i litewskie (wzrost o 0,8 proc.)
Duży wzrost przychodów w 2014 roku odnotował sektor wyrobów przemysłowych (o 3,1 proc.), którego reprezentacja wyniosła 124 spółek, co daje tej branży 25 – procentowy udział w reprezentacji. Jednak największy udział ilościowy wciąż należy do spółek z branży dóbr konsumenckich i transportu (35 proc.- 174 firm). Jeżeli chodzi o sumę przychodów, to wśród nich największy udział utrzymuje energetyka i to mimo, że w 2014 roku spadły one średnio o 3,3 proc. w porównaniu do 2013 roku. Niemniej liczba przedsiębiorstw z tego sektora zmalała w ciągu roku z 146 do 140 firm.
Banki
Pierwsze miejsce wśród banków utrzymał PKO Bank Polski, drugie Bank Pekao, który wyprzedził węgierski OTB Bank, zajmujący dotąd 5. miejsce. Czeski ČSOB, który plasował się do tej pory na trzecim miejscu, spadł na siódmą pozycję. W pierwszej dziesiątce znalazły się jeszcze trzy polskie banki: Bank Zachodni WBK (6), mBank (8) i ING Bank Śląski (9).
W 2014 r. banki kontynuowały stabilny rozwój, czego efektem jest wzrost sumy aktywów pięćdziesięciu największych banków regionu o 2,3 proc. (2,8 proc. w 2013 roku) do łącznej wysokości 694 mld euro. Aż 33 spośród 50 analizowanych banków odnotowało wzrost aktywów wyrażonych w euro w 2014 roku. Mediana wzrostu aktywów dla wszystkich banków w rankingu wyniosła 4,2 proc. Polskę w rankingu reprezentuje 30 proc. banków, a Czechy i Węgry po 14 proc. banków.
Ranking banków: Największe banki Europy Środkowej i Ukrainy wg. wysokości sumy aktywów w 2014 roku (TOP5)
| Nazwa banku | Kraj | Wysokość aktywów (mln euro) | |
| 1 | PKO Bank Polski | Polska | 58 348,9 |
| 2 | Bank Polska Kasa Opieki | Polska | 39 327,4 |
| 3 | OTP Bank | Węgry | 34 840,9 |
| 4 | Komerčnaí banka | Czechy | 34 382,7 |
| 5 | Česká spořitelna | Czechy | 32 555,1 |
| … | |||
| 50 | CIB Bank | Węgry | 5 505,5 |
| ∑ dla 50 banków | 694 000 | ||
Firmy ubezpieczeniowe
Na pierwszej pozycji wśród największych firm ubezpieczeniowych regionu pozostaje PZU, którego pozycja jest niezagrożona, biorąc po uwagę, że w 2014 r. składka przypisana brutto spółki była prawie czterokrotnie wyższa niż drugiej w zestawieniu Ergo Hestii i w przeliczeniu na euro wyniosła 4 mld euro. Ergo Hestia, dzięki dynamicznemu wzrostowi w ubezpieczeniach życiowych oraz fuzji z MTU Moje Towarzystwo Ubezpieczeń, awansowała z 5. pozycji. Na trzecim miejscu znalazła się czeska Česká pojišťovna.
Rok 2014 był kolejnym, w którym firmy ubezpieczeniowe odnotowały spadek składki przypisanej brutto. Dla 50 największych spółek spadła ona średnio o 1,7 proc. Dla 30 z 50 największych ubezpieczycieli składka przypisana brutto zmniejszyła się. Ponad połowa ubezpieczycieli w rankingu pochodzi z Polski i Czech.
Ranking ubezpieczycieli: Najwięksi ubezpieczyciele Europy Środkowej i Ukrainy wg. wysokości składki przypisanej brutto w 2014 roku (TOP5)
| Nazwa | Kraj | Składka przypisana brutto (mln euro) | |
| 1 | Powszechny Zakład Ubezpieczeń | Polska | 4 030,5 |
| 2 | Ergo Hestia | Polska | 1 187,3 |
| 3 | Česká pojišťovna | Czechy | 1 168,7 |
| 4 | Warta | Polska | 1 168,5 |
| 5 | Kooperativa pojišťovna | Czechy | 1 152,0 |
| … | |||
| 50 | BZ WBK-Aviva | Polska | 142,0 |
| ∑ dla 50 ubezpieczycieli | 23 412,9 | ||
Metodologia/ Informacje o raporcie:
Dziewiąta edycja raportu „CE TOP 500” zawiera listę 500 największych firm w oparciu o ich przychody w podziale na 7 sektorów gospodarki (TMT/ Technologie-Media-Telekomunikacja, Sektor publiczny, Farmaceutyki i ochrona zdrowia, Dobra konsumpcyjne i transport, Energetyka i zasoby naturalne, Wyroby przemysłowe, Sektor budowlany). Dodatkowo raport zawiera ranking 50 największych firm ubezpieczeniowych oraz 50 największych banków. Przy analizie uwzględniono przychody spółek za 2014 r. oraz I kwartał 2015 r. wyrażone w euro po kursie średnim z danego okresu, dla banków – sumę aktywów, dla firm ubezpieczeniowych – składkę przypisaną brutto.
Raport został wzbogacony o analizy i komentarze ekspertów Deloitte. Pełną listę firm zawiera raport firmy Deloitte „CE TOP 500” oraz dodatek do dziennika Rzeczpospolita „Europa 500”.
