Jak przywrócić wzrost gospodarczy w Europie?

Mateusz Szczurek

O dyscyplinie fiskalnej i inwestycjach publicznych w Europie rozmawiali uczestnicy konferencji zorganizowanej przez Council of the Future of Europe we współpracy z Friends of Europe, która odbyła się 10 grudnia br. w Brukseli. W spotkaniu wziął udział minister finansów Mateusz Szczurek.

Minister Szczurek, na zaproszenie b. komisarza UE i premiera Włoch Mario Montiego oraz francuskiej deputowanej do Parlamentu Europejskiego Sylvie Goulard, zaprezentował punkt widzenia Polski w aktualnej debacie nt. sposobów ożywienia wzrostu gospodarczego w drodze inwestycji publicznych i prywatnych. Uczestnicy debaty zastanawiali się, jak osiągnąć trwałe pobudzenie inwestycji w Europie w kontekście obowiązujących unijnych reguł fiskalnych.

Mateusz Szczurek odniósł się do Planu inwestycyjnego dla Europyprzedstawionego przez Komisję Europejską, który był również przedmiotem debaty podczas posiedzenia Rady ECOFIN 9 grudnia br. Podkreślił poparcie Polski dla tego planu, który jest dobrym krokiem w kierunku sformułowania właściwej odpowiedzi na wyzwania stojące przed gospodarką europejską – zagrożenia długotrwałą stagnacją i problemami na rynku pracy. Zdanie ministra plan stanowi dobrą podstawę do dalszych prac na forum Rady.

Jednakże ze względu na skromną bazę kapitałową proponowanego przez KE funduszu inwestycyjnego (Europejski Fundusz Inwestycji Strategicznych), który w okresie 2015-2017 miałby posłużyć mobilizacji inwestycji publicznych i prywatnych pobudzających wzrost gospodarczy, zakładane cele mogą nie zostać osiągnięte. – Kiedy kapitał początkowy jest bardzo mały, mogą zostać sfinansowane jedynie te projekty, które i tak są finansowane przez sektor prywatny, istnieje zatem ryzyko wyparcia inwestycji prywatnych. W ten sposób nowy fundusz mógłby stać się konkurentem dla sektora prywatnego – zauważył minister Szczurek.

Minister poparł wezwanie Komisji Europejskiej skierowane do państw członkowskich, by zasiliły fundusz wkładami kapitałowymi. Zaznaczył jednak, że Komisja powinna tak zaprojektować konstrukcję funduszu, by wkłady te mogły zostać wyłączone z kalkulacji deficytów budżetowych. To warunek niezbędny dla wielu państw członkowskich, w tym Polski. W przeciwnym razie istnieje ryzyko, że nie uda się wzmocnić tego funduszu, a bez tego nie będzie on w stanie finansować szerokiego spektrum projektów inwestycyjnych.

Zdaniem Mateusza Szczurka reguły fiskalne powinny na równi obowiązywać małe i duże państwa unijne. Z drugiej strony nie należy ignorować oczekiwań wyrażanych przez niektóre państwa członkowskie, dotyczące zapewnienia większej przestrzeni fiskalnej dla wzrostu. Reguły fiskalne mające chronić stabilność fiskalną nie powinny być łatwo zmieniane, dlatego Europa powinna rozważyć w pierwszej kolejności inne rozwiązania na rzecz wzrostu gospodarczego, takie jak proponowany europejski fundusz inwestycyjny.