- Światowy rynek pojazdów elektrycznych (EV) przeżywa boom: W 2021 roku sprzedaż wzrosła ponad dwukrotnie, a udział tego rodzaju pojazdów w rynku wyniósł około 8%. Ta pozytywna dynamika powinna się utrzymać, a na 2022 rok przewidywany jest wzrost na poziomie +50%. Dynamika będzie jednak różna w poszczególnych krajach, ze względu na różnice w zakresie stosowanej polityki.
- Inwestycje w transport zelektryfikowany stanowiły ponad 36% globalnych inwestycji w transformację energetyczną, przy czym w krajach takich jak Niemcy i Wielka Brytania ich udział przekroczył 50%. W przyszłości powinien pozostać kluczową siłą napędową transformacji energetycznej. Aby jednak uniknąć luki w dostawach na poziomie ponad 500.000 ton węglanu litu do 2030 roku, która zaszkodziłaby wprowadzaniu pojazdów elektrycznych, sektor musi inwestować zarówno w technologie zwiększające produkcję, jak i w poszukiwania surowców.
- Jednocześnie, dopóki rynek nie osiągnie krytycznej wielkości, polityka publiczna będzie miała zasadnicze znaczenie dla przyspieszenia rozwoju infrastruktury służącej do ładowania i akceptacji pojazdów przez konsumentów.
Spis treści:
Rok 2021 był znakomitym rokiem dla pojazdów elektrycznych, a globalna sprzedaż podwoiła się w stosunku do 2020
W wartościach bezwzględnych, sprzedaż pojazdów elektrycznych w 2021 roku wyniosła na całym świecie 6,75 miliona sztuk. Najbardziej prężnym rynkiem były Chiny, na które przypadła prawie połowa globalnej sprzedaży – liczba ta odpowiada całkowitej sprzedaży na świecie w roku 2020. W grudniu 2021, sprzedaż pojazdów nowej energii (NEV) w Chinach stanowiła 21% całkowitej sprzedaży samochodów. W 2022 roku, ponieważ dotacje na pojazdy NEV zmniejszą się o -30% przed stopniowym wycofaniem w 2023 roku, chiński rynek prawdopodobnie nieco zwolni, ponieważ albo producenci, albo konsumenci będą musieli ponieść dodatkowe koszty. Jednak sprzedaż pojazdów elektrycznych powinna wzrosnąć o około 50% w roku 2022.
Wykres 1 – Sprzedaż pojazdów elektrycznych na świecie
W Europie sprzedaż również gwałtownie wzrosła: w grudniu 2021 r. udział pojazdów elektrycznych w rynku wynosił aż 29%. Ponieważ w tym roku i prawdopodobnie w kolejnych latach nadal będą obowiązywać hojne dotacje, oczekujemy, że w 2022 roku sprzedaż pojazdów elektrycznych wzrośnie o około +60%. W USA sprzedaż podwoiła się w 2021 roku, ale wolumen pozostaje niski (około 600.000 sztuk, wzrost z 300.000), a udział EV w rynku wynosił około 4% w 2021 roku – znacznie mniej niż w Europie i Chinach. W latach 2022 i 2023 sprzedaż powinna nadal rosnąć o około +50%. W USA może jednak dojść do pozytywnej niespodzianki. Rok 2022 może być przełomowy, jeżeli plan Build Back Better zostanie ostatecznie uchwalony. Dzięki dopłatom w wysokości do 12.500 USD do zakupu samochodu elektrycznego, plan ten może zmienić sytuację na rynku w USA.
Użytkowe pojazdy elektryczne i autobusy elektryczne to segmenty, które dopiero się rozwijają; pomimo dwucyfrowego wzrostu, wolumeny pozostają niewielkie. Większość sprzedaży autobusów elektrycznych nadal ma miejsce w Chinach, a inne kraje pozostają w tyle.
Pomimo silnego wzrostu sprzedaży, inwestycje w infrastrukturę ładowania pojazdów są nadal powolne
W 2021 roku globalne wydatki związane z pojazdami elektrycznymi (pojazdy i ładowanie) wzrosły o ponad +75%. Podczas gdy w poprzednich latach stanowiły one niewielki ułamek globalnych inwestycji w transformację energetyczną, w 2021 roku odpowiadały za ponad 36% całkowitych inwestycji, przy czym inwestycje w energię odnawialną stanowiły około połowy. W niektórych krajach europejskich, takich jak Niemcy i Wielka Brytania, inwestycje w zelektryfikowany transport stanowiły ponad 50% całkowitych inwestycji w transformację energetyczną. Oczekujemy, że w najbliższych latach zelektryfikowany transport pozostanie kluczowym elementem inwestycji w transformację energetyczną. Jednak inwestycje są silnie ukierunkowane na zakup nowych pojazdów (patrz Wykres 2), a inwestycje w ładowanie – zarówno ładowanie w miejscach publicznych, jak i ładowanie przydomowe – muszą wzrosnąć, aby umożliwić kontynuację transformacji. Na przykład: w UE w 2021 roku będzie około 230.000 publicznych stacji ładowania, czyli zaledwie jedna stacja na każde 10 sprzedanych pojazdów elektrycznych właśnie w 2021 roku. Jeszcze w 2014 roku UE twierdziła, że na jedną publiczną stację ładowania w danym obszarze powinno przypadać na jedną publiczną stację ładowania w danym obszarze powinno przypadać maksymalnie 10 pojazdów elektrycznych, a jej celem jest ponad 1 mln stacji do 2025 roku. Podkreśla to, jak trudna droga jest przed nami.
Wykres 2 – Globalne inwestycje w transport zelektryfikowany (mld USD)
Sektor powinien ponadto zwiększyć inwestycje, aby rozwiązać problem ograniczonej podaży litu – kluczowego surowca w akumulatorach napędowych. Wraz z gwałtownym wzrostem liczby pojazdów elektrycznych wzrósł popyt na lit: podczas gdy na początku 2010 roku popyt na lit do akumulatorów stanowił zaledwie jedną czwartą całkowitego popytu, do 2030 roku ma stanowić aż 95%. Ponieważ oczekuje się, że do 2030 roku pojazdy elektryczne będą stanowiły około 50% sprzedaży pojazdów lekkich, a do tego czasu będzie się sprzedawało ponad 50 milionów samochodów rocznie, podaż litu będzie musiała dotrzymać kroku popytowi. W latach 2020-2021 podaż wzrosła o prawie jedną trzecią, przy czym 90% pochodzi z zaledwie trzech krajów (tj. z Chin, Australii i Chile). Zgodnie z obecnymi szacunkami i przewidywanym wzrostem zapotrzebowania na pojazdy elektryczne, szacując na podstawie obecnie znanych zasobów, gospodarka światowa może do 2030 roku stanąć w obliczu luki podażowej w wysokości ponad 500.000 ton (patrz Wykres 3).
W celu zwiększenia produkcji, aby zajść dalej w zakresie pojazdów elektrycznych, należy nacisnąć dwie dźwignie: (i) inwestycje w nowe technologie (np. bezpośrednie wydobycie litu) oraz (ii) rozszerzenie poszukiwań.
Wykres 3 – Globalna podaż litu i zapotrzebowanie na niego (tys. ton węglanu litu)
Impuls regulacyjny powinien rozwiązać utrzymujące się problemy
Decydenci są świadomi, że transport jest kluczowym sektorem dla ekologizacji gospodarki. Wiele rządów krajowych i regionalnych już wyznaczyło daty wycofania ze sprzedaży silników spalinowych (np. od 2030 do 2040 roku w większości krajów europejskich, 2035 roku w Kanadzie oraz stanach Nowy Jork i Kalifornia itd.). Ponadto ponad jedna trzecia najnowszego planu rozwoju infrastruktury w USA została przeznaczona na finansowanie ekologizacji sektora transportowego poprzez dotacje. Natomiast unijne przepisy Fit for 55 mają na celu przecięcie powiązań między sektorem transportu a uzależnieniem od paliw kopalnych, kładąc nacisk na stosowanie czystszych, bezemisyjnych technologii i paliw alternatywnych.
Nadal jednak istnieje znaczna luka w zakresie finansowania. Nasze poprzednie analizy wykazały, że chociaż na infrastrukturę ładowania w 27 krajach UE byłoby przeznaczone około 13,4 mld EUR rocznie, to nie wystarczy, aby zrealizować dążenia UE do ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5°C[1]. Potrzebne będą jeszcze 4 mld EUR rocznie do 2030 roku.
Rządy mają również do odegrania ważną rolę w rozwiązaniu dwóch największych problemów konsumentów: infrastruktury ładowania i kosztów (patrz Wykres 4). W szczególności powinny zająć się trzema kluczowymi kwestiami: (i) zmniejszeniem obciążeń regulacyjnych, aby przyspieszyć wydawanie pozwoleń na budowę stacji ładowania, (ii) modernizacją sieci elektrycznej, aby sprostać nowemu zapotrzebowaniu oraz (iii) zmniejszeniem kosztów, ponieważ ładowarka o mocy 350 kilowatów (kW) może kosztować w Europie ponad 100.000 EUR. Ogólnie rzecz biorąc, polityka publiczna pozostanie kluczowa w nadchodzących latach, dopóki rynek nie osiągnie wielkości krytycznej.
Wykres 4 – Największe obawy konsumentów związane z zakupem lub leasingiem pojazdów BEV
[1] Zob. raport Transport in a zero-carbon EU: Pathways and opportunities [Transport w UE wolnej od CO2: Ścieżki i możliwości].
