Płaca nominalna i realna w Europie Środkowej w latach 2005-2013

FSM w zarządzaniu pracą mobilnych pracowników

W większości z państw Grupy Wyszehradzkiej i Słowenii światowy kryzys gospodarczy nie spowodował spadku wynagrodzeń, lecz jedynie spadek dynamiki ich wzrostu. Jednym z państw o najniższym zagregowanym wzroście wynagrodzeń nominalnych były niewątpliwie Czechy. Największą siłą napędową ich gospodarki jest eksport, zorientowany w głównej mierze na branżę motoryzacyjną. Kryzys skutecznie odstraszył zagranicznych inwestorów, co może tłumaczyć taki spadek dynamiki wynagrodzenia w 2009 roku.

W przypadku Słowenii, która w 2007 roku jako pierwszy kraj postkomunistyczny przyjęła euro, obserwujemy wzrost wynagrodzeń, aż do 2012 roku. Rok później Czechy pozostawały w recesji, a źródłem tego zjawiska niewątpliwie był spadek eksportu i inwestycji w tym kraju, jak również pogorszenie się koniunktury w gospodarkach strefy euro.

Wykres 1. Dynamika nominalnych wynagrodzeń
w latach 2005-2013 w krajach środkowoeuropejskichWykres1 - Dynamika nominalnych wynagrodzeń  w latach 2005-2013 w krajach środkowoeuropejskich

Najwyższą przeciętną inflację w latach 2005-2013 odnotowano na Węgrzech, gdzie ceny towarów i usług wzrastały co roku średnio o 4,7%. Za dany koszyk dóbr, Węgrzy w 2013 roku zapłacili 1,38 ceny z 2005 roku. Najniższą przeciętną inflację w analizowanym okresie zanotowano w Czechach. Niski wzrost cen w tym kraju powoduje, że konsumenci nie tracą zdolności do nabywania dóbr.

Inflacja w Krajach Środkowoeuropejskich charakteryzowała się raczej stabilnym przyrostem pomiędzy 1 a 8% w skali roku.

Wykres 2. Dynamika wzrostu inflacji
w latach 2005-2013 w Europie ŚrodkowejWykres 2. Dynamika wzrostu inflacji  w latach 2005-2013 w Europie Środkowej

Realne płace w 2013 roku wzrosły w Polsce o 37% w porównaniu z 2005 rokiem. Spośród analizowanych krajów tylko w Słowacji przyrost ten był wyższy o 3 p.p. Wzrost siły nabywczej wynagrodzenia wynika z tego, że pensje nominalne, czyli te wypłacane pracownikom, rosły szybciej niż ceny. Jednak w przypadku Słowenii i Czech, w ostatnim analizowanym roku, przyrost cen był zdecydowanie wyższy niż przyrost płac nominalnych. Sprawiło to, że realne pensje obywateli były niższe niż w 2012 roku.

Wykres 3. Dynamika realnych wynagrodzeń
w latach 2006-2013 w Europie ŚrodkowejWykres 3. Dynamika realnych wynagrodzeń  w latach 2006-2013 w Europie Środkowej

Sylwia Radzięta
Sedlak & Sedlak